Refrakter üretimi

Refrakter üretimi, arzu edilen sonuca göre değişkenlik gösteren bir husustur. Bununla kastedilen şey, üretilen refrakter malzemenin kullanılacağı alandır. Refrakter malzemeler, ısı direnci veya korozyon direncine göre iki temel ayrıma sahiptir. İlk grupta yer alan refrakterler, son derece yüksek sıcaklıklara dayanabilir. Ancak cüruf ve asitlere karşı direnci düşüktür. İkinci grup ise tam tersidir – cüruf ve asitlere kolayca direnç gösterebilmesine rağmen, ısı direnci daha azdır. Dolayısıyla, refrakter üretimi de buna bağlı olarak değişir. Isı direncinin önem taşıdığı üretimlerde toz proses yöntemi, korozyon direncinin önem taşıdığı üretimlerde ise füzyon döküm yöntemi uygulanmaktadır. Her ikisine de ayrı ayrı göz atacak olursak:

Toz işleme yöntemi : Refrakter üretimi için tercih edilen bu yöntem, iri taneli veya ince taneli olmak üzere iki çeşit refrakter malzemenin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Yukarıda da izah ettiğimiz gibi, bu yöntem ısı direncinin önem taşıdığı üretimler için tercih edilmektedir. Toz işleme yönteminde, öncelikle hammaddeler öğütülüp kırılarak gerçekten de toza dönüştürülür. Bu sırada saflığı artırmak için çeşitli ön pişirmeler de yapılmaktadır. Bağlayıcı maddeler de ilave edildikten sonra, bu karışıma sinterleme işlemi yapılır. Diğer bir deyişle, hamur haline gelene dek pişirilir. Elde edilen hamur benzeri karışım, istenen boyutlardaki kalıplara dökülür. Preslerde sıkıştırıldıktan sonra da, kurutulup yeniden pişirilir. Bu yöntem ile en çok refrakter tuğlalar üretiliyor olmasına rağmen, istenen hemen her boyut ve şekilde üretim yapmak mümkündür. İnce ve iri taneli refrakter farkı ise, temel olarak sinterleme işleminde ortaya çıkar. İri taneli refrakterler 800 C sıcaklıkta sinterlenirken, ince taneliler için 1900 C’ye kadar çıkılabilmektedir. 

Füzyon döküm yöntemi : Bu tip refrakter üretimi, toz işleme yöntemi gibi başlar. Ancak malzemeler öğütülüp kırıldıktan sonra doğrudan elektrik ark fırınları içerisinde eritilir. Elde edilen karışım, kum kalıplara dökülür. Şekil ve boyut bakımından bir sınırlama yoksa da, üretim maliyetlerinin daha yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi, bu yöntemle üretilen refrakterlerin korozyon direnci çok yüksektir. Bu nedenle cam ergitme fırınları gibi yoğun cüruf oluşumunun gerçekleştiği yapılar için füzyon döküm yöntemi tercih edilir.