Refrakter Malzemelerin Geri Dönüşümü Nasıl Olur? Neden Önemlidir?

Refrakter malzemeler, kullanım ömürlerini tamamladıklarında imha edilmeli veya geri dönüşüm işlemine tabi tutularak yeniden değerlendirilmelidir. Refrakter endüstrisi, son 20 yıldır giderek artan bir oranda geri dönüşüm işlemini tercih etmekte ve bu sayede hem çevreye olan zarar minimuma indirilmekte, hem de uygulama maliyetleri düşürülmektedir. Araştırmalar, yeniden dönüştürülen materyallerin termal stabiliteleri bakımından herhangi bir fark olmadığını göstermektedir. Nitekim geri dönüşüm yöntemleri bakımından geliştirilen en son teknikler, bu işlemi daha kolay ve daha verimli hale getirmektedir.

Refrakter malzemelerin geri dönüşümü, tahmin edilebileceği üzere malzemenin niteliklerine ve yapısına göre değişiklik göstermektedir. Örneğin geri dönüşüm işlemine tabi tutulmak üzere sökülen bir fırının çok farklı parçaları olacaktır. Bunların hepsini aynı işleme tabi tutmak mümkün değildir. Bu nedenle ilk olarak yapılması gereken şey, refrakter malzemeleri kategorilerine göre bir ayrıma tabi tutmaktır. MgO refrakterler, karbon içeren refrakterler ve karbonsuz refrakterler ayrımı buna verilebilecek bir örnektir. Yine, bu parçaların her birinde farklı oranlarda demir ve cüruf bulunacaktır. Bu nedenle, ilk olarak yapılması gereken şey demir ve cüruf ile diğer refrakter malzemeleri birbirinden ayırmaktır. Bu işlem genellikle manyetik yöntemlerle yapılsa da, elle yapılması da mümkündür.

Bu işlemden sonra kalan refrakter malzemeler ezilip toz haline getirilir. Bu işlem için (malzemenin türüne göre) basınç, ısıtma veya öğütme yöntemleri kullanılabilir. Amaç, refrakter malzemeyi ilk ve saf formuna geri döndürmeye çalışmaktır. Aynı şekilde, malzemenin tüm bu süreç boyunca nem ve tozdan etkilenmemesi için gerekli tüm önlemler alınır. En nihayetinde, elde edilen saf malzeme bir kez daha kurutulur ve kontrol edilir. Geri dönüşüm, yukarıda da izah ettiğimiz gibi pek çok açıdan önem taşıyan bir işlemdir. Ortalama büyüklükteki bir çelik fabrikasının aylık refrakter atık üretimi 4.100 ton civarındadır. Verimli bir geri dönüşüm işlemiyle, bunun %40’a yakın bir kısmını refrakter endüstrisinde yeniden kullanmak mümkün olacaktır. Böylelikle çevreye minimum zarar verilmekle kalmayıp, işletme maliyetleri de ciddi oranda düşecektir.